در این کتاب اجمالا عوامل و زمینه های تحقق نهضت عاشورا مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. چه اینکه در این باره مطالب گوناگونی ابراز شده است و هر کس از زاویه خاصی به این نهضت الهی نگریسته، مطالبی اظهار کرده است و کمتر اثری ملاحظه شده است که به مجموع عوامل و علل پرداخته باشد. لذا این مساله مقتضی تحقیقی جامع و همه جانبه بود.

در جلد اول این کتاب، زمینه های فرهنگی و اجتماعی نهضت عاشورا و در جلد دوم، زمینه های سیاسی و شخصیتی تجزیه و تحلیل شده است.