کتاب پیش رو تلخیصی است از پنج کتاب جریان شناسی فکری – فرهنگی که با نظارت دکتر مرتضی شیرودی انجام شده است:
1. عقلانیت اسلامی اثر دکتر عباسعلی عظیمی شوشتری و آقای حسین میرچراغ خانی و تلخیص آقای حسین میرچراغ خانی؛
2. انجمن حجتیه اثر آقای عبدالله نوری و دکتر مرتضی شیرودی و تلخیص آقای محمدرضا عظیمی شوشتری؛
3. فمینیسم اثر آقایان علی اصغر نصیری و عبدالله شمسی و تلخیص آقای محمدتقی پورطاهر زرعی؛
4. بهائیت اثر آقای جعفر ساسان و تلخیص آقای داود عسگری
و 5. سلفی گری اثر آقای مهدی فرمانیان و دیگران و تلخیص آقای علی محمدی ضیاء.

این کتاب مثلث جریان شناسی است که در ضلع اول آن به اجرای طرح کلان جریان شناسی سیاسی در ایران معاصر با مدیریت و نظارت علمی آیت مظفری بر می گردد که از اوایل دهه 1380 آغاز و حاصل آن تولید این کتاب ها است: جامعه روحانیت مبارز، مجمع روحانیون مبارز، حزب کارگزاران سازندگی، حزب مؤتلفه اسلام، دفتر تحکیم وحدت، سازمان مجاهدین خلق، نهضت اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران، حزب مشارکت ایران اسلامی و حزب اعتماد ملی در این ضلع مورد بررسی قرار گرفته اند.

در ضلع دوم به طرح کلان جریان شناسی قومی در ایران معاصر با محوریت چهار جریان قومی نظیر جریان شناسی قومی ترک، جریان شناسی قومی کرد، جریان شناسی قومی بلوچ و جریان شناسی قومی عرب پرداخته است.

در ضلع سوم جریان شناسی فکری و فرهنگی مدنظر بوده است، طرح مواردی نظیر جریان شناسی فکری فرهنگی عقلانیت در ایران معاصر، جریان شناسی فکری فرهنگی بهائیت، جریان شناسی فکری فرهنگی انجمن حجتیه در ایران معاصر، جریان شناسی فکری فرهنگی فمینیسم در ایران و جریان شناسی فکری فرهنگی سلفی گری در این بخش در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.

در واقع این کتاب بر این موضوع تأکید دارد که جریان شناسی سیاسی، قومی و جریان شناسی فکری فرهنگی موجب درک عمیق از تحولات تاریخ معاصر ایران است.