در این کتاب اجمالا عوامل و زمینه های تحقق نهضت عاشورا مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. چه اینکه در این باره مطالب گوناگونی ابراز شده است و هر کس از زاویه خاصی به این نهضت الهی نگریسته، مطالبی اظهار کرده است و کمتر اثری ملاحظه شده است که به مجموع عوامل و علل پرداخته باشد. لذا این مساله مقتضی تحقیقی جامع و همه جانبه بود.

در جلد اول این کتاب، زمینه های فرهنگی و اجتماعی نهضت عاشورا و در جلد دوم، زمینه های سیاسی و شخصیتی تجزیه و تحلیل شده است.

کتاب پیش رو درباره مبانی فقهی شیعه و اهل سنت در زمینه ابعاد فقهی قیام امام حسین علیه السلام است. نویسنده به دیدگاه دو مکتب فقهی شیعه و اهل سنت در مورد علل و آثار قیام امام حسین و مشروعیت آن پرداخته است. وی ابتدا از منظر فقه سیاسی شیعه به مقوله قیام عاشورا نگریسته و این قیام را حرکتی در جهت احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه اسلامی و تلاش برای اصلاح امت اسلامی ارزیابی نموده و با توجه به غیر مشروع بودن حکومت یزید بن معاویه و ظالم بودن این نظام، ادله مشروعیت جهاد علیه چنین حکومت فاسدی را بیان کرده و محوریت امام معصوم علیه السلام در زمینه مقوله جهاد را تبیین نموده است.

سپس، از منظر اهل سنت به این موضوع نگریسته و ادله مشروعیت قیام علیه باغیان و طاغوتیان را از منظر آن ها بررسی کرده و وجوب مقاتله و جهاد با باغیان و طاغوتیان را بر اساس ادله کتاب، سنت، اجماع، عقل و سیره بیان کرده است.