موضوع کتاب حاضر، بررسی و ارزیابی ویژگی های دولت اسلامی در عصر غیبت و طرح موضوعات پیرامونی آن است.
رابطه دین و سیاست، حاکمیت در اسلام، اصل ولایت فقیه، ماهیت و نظرات پیرامون آن، نحوه تعیین رهبر در مکتب تشیع، وظایف و اختیارات رهبری در عصر غیبت و نقش و جایگاه مردم و بالاخره تمایزات نظام ولایت فقیه با نظام های استبدادی مبتنی بر لیبرال دموکراسی و سوسیالیسم، از جمله موضوعاتی است که ضمن نه فصل، بدان ها پرداخته شده است.
استفاده از دست آوردهای علمی روز در علم مدیریت، حقوق اساسی و علوم سیاسی و تکیه بر ادله و منابع فقهی و کلامی شیعه، از جمله ویژگی هایی است که برای این اثر، شمرده شده است.
فصل پایانی کتاب نیز، عهده دار پاسخ به شبهات مرتبط، شده است.

این پژوهش، به لحاظ هدف، توسعه ای است؛ به این شکل که اصول، قوانین، الگوها، سوابق و جایگاه جریان عقلانیت اسلامی، بررسی خواهند شد؛ چون هدف آن، گسترش داشته های جریان عقلانیت اسلامی، (نظام جمهوری اسلامی ایران) و تضمین بقای نظام در بلند مدت است. از بین تحقیقات توسعه ای، می توان آن را استراتژیک نامید؛ چون به دنبال طراحی روش های جدید به جای روش های پیشین است تا بتواند اثربخشی و توامندی جریان عقلانیت اسلامی را افزایش دهد. همچنین می توان آن را عادی نامید؛ چون سعی دارد تا روش های موجود را بهینه سازد و کیفیت آنها را بالا ببرد.

کتاب پیش رو تلخیصی است از پنج کتاب جریان شناسی فکری – فرهنگی که با نظارت دکتر مرتضی شیرودی انجام شده است:
1. عقلانیت اسلامی اثر دکتر عباسعلی عظیمی شوشتری و آقای حسین میرچراغ خانی و تلخیص آقای حسین میرچراغ خانی؛
2. انجمن حجتیه اثر آقای عبدالله نوری و دکتر مرتضی شیرودی و تلخیص آقای محمدرضا عظیمی شوشتری؛
3. فمینیسم اثر آقایان علی اصغر نصیری و عبدالله شمسی و تلخیص آقای محمدتقی پورطاهر زرعی؛
4. بهائیت اثر آقای جعفر ساسان و تلخیص آقای داود عسگری
و 5. سلفی گری اثر آقای مهدی فرمانیان و دیگران و تلخیص آقای علی محمدی ضیاء.

نویسنده در این کتب، با توجه به تازگی و منحصر به فرد بودن انقلاب اسلامی ایران و سختی درک مفاهیم بنیادین و پایه ای آن برای بسیاری از افراد، بیان این نکات را برای هر فرد ایرانی به خصوص فرهیختگان ضروری می داند: ۱. قانون اساسی جمهوری اسلامی 2. اصول کلی و اساسی نظام جمهوری اسلامی ۳. ماهیت و ویژگی های مردم سالاری دینی ۴. حقوق و آزادی های ملت 5. رهبری 6. قوای سه گانه و بیان روابط میان آنها 7. سایر ارکان و نهادهای تاثیر گذار در نظام جمهوری اسلامی