تأملی بر عوامل پیشرفت و انحطاط مسلمانان

این کتاب به بررسی برخی از مهم ترین حرکت های اسلامی معاصر در سراسر دنیا پرداخته است. این کتاب آن دسته از جنبش های اسلامی معاصر را که تنها جنبه سیاسی دارند، به طور مختصر تشریح می کند. تعاریف و کلیات، آغازگران نهضت های اسلامی، جنبش های اسلامی در شمال آفریقا، جنبش های اسلامی در سایر نقاط، جمع بندی و نتیجه گیری، بخش های اصلی این کتابند. نهضت و جنبش، سیاست، اسلام، معاصر، واژه هایی اند که در بخش نخست، معنا و تعریفی برای آن ها ارایه می شوند. در ادامه این بخش، به برخی از مهم ترین نهضت های اسلامی معاصر از جمله جنبش شاه ولی الله دهلوی و جنبش سلفیه پرداخته شده است. در بخش دوم کتاب با عنوان «جنبش های اسلامی در خاورمیانه» مهم ترین جنبش های معاصر اسلامی در این منطقه بررسی و معرفی شده اند که از این میان می توان به نهضت های اسلامی ایران، نهضت های شیعیان عراق، نهضت های فلسطین، نهضت های لبنان و نهضت اسلامی در افغانستان اشاره کرد. جنبش اخوان المسلمین نیز در بخش سوم با عنوان «جنبش های اسلامی در شمال آفریقا» بررسی شده است. در این بخش همچنین چند جنبش دیگر آفریقایی معرفی شده اند. نویسنده در بخش چهارم به سراغ آسیای مرکزی رفته، حرکت های اسلامی در هند و جنوب شرقی آسیا مانند کشمیر و پاکستان را بررسی می کند. علاوه بر این، نهضت های اسلامی در سایر کشورهای مسلمان از جمله بحرین و همچنین برخی حرکت های اسلامی در اروپا و آمریکا، در این بخش بررسی شده اند. نویسنده کتاب «جنبش ها و نهضت های سیاسی معاصر» معتقد است «گرایش به اندیشه کار مردمی، جنبش های اسلامی را به سوی وحدت طلبی مذهبی و قومی سوق داده است. جنبش های اسلامی معاصر، همگی از انقلاب اسلامی ایران تاثیر گرفته اند، زیرا انقلاب اسلامی ایران، ارزش های فرهنگی نوینی را در مبارزه سیاسی جنبش های اسلامی مطرح کرده که یکی از آن ها، گرایش به جهاد است. جنبش های اسلامی پس از انقلاب اسلامی ایران، جهاد و شهادت را به عنوان اصول اساسی پذیرفته اند و به آن، به دید تکلیف و فرضیه دینی می نگرند.»